Καταρρέει οριστικά ως αντισυνταγματική η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), καθώς δημοσιεύθηκε επίσημα η απόφαση-βόμβα της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που λύνει το νομικό ζήτημα σε «πιλοτική δίκη».
Παρελθόν είναι πλέον η εισφορά αλληλεγγύης για 2 εκατομμύρια και πλέον συνταξιούχους του δημόσιου τομέα και για όλους τους συνταξιούχους των ειδικών μισθολογίων, όπως είναι οι δικαστές, οι γιατροί του ΕΣΥ, οι καθηγητές πανεπιστημίων, οι ένστολοι όλων των Σωμάτων (Στρατού, Αεροπορίας, Ναυτικού, Πυροσβεστικής, Αστυνομίας, Λιμενικού κ.λπ.), προκαλώντας δημοσιονομικό «πονοκέφαλο» στην κυβέρνηση καθώς σύμφωνα με το διατακτικό της απόφασης οφείλει να συμμορφωθεί από την ημερομηνία της δημοσίευσης καταργώντας άμεσα την ειδική εισφορά,
κάτι που αναμένεται να στερήσει από τα ασφαλιστικά ταμεία πάνω από 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Η ΕΑΣ επιβλήθηκε το διάστημα 2010 – 2011 σε περίπου 250.000 υψηλοσυνταξιούχους του Δημοσίου με στόχο την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των ταμείων και χρηματοδοτεί το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών (ΑΚΑΓΕ), γνωστό και ως «κουμπαρά» των ταμείων, που «σπάει» όποτε υπάρχουν προβλήματα ρευστότητας, παρ’ ότι δημιουργήθηκε για να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα του μέλλοντος, με 800 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Πρόκειται για τους συνταξιούχους όλου του Δημοσίου (δικαστικούς, σώματα ασφαλείας και ειδικά μισθολόγια) που με κύρια σύνταξη από 1.400 ευρώ και άνω κατέβαλλαν ως εισφορά 3% – 14%, τους συνταξιούχους κάτω των 60 ετών με σύνταξη από 1.700 ευρώ και πάνω που κατέβαλλαν εισφορά 3% – 10%, καθώς και αυτούς που είχαν επικουρική σύνταξη από 300 ευρώ και άνω.
Η απόφαση της Ολομέλειας του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου έκρινε οριστικά και αμετάκλητα με ισχυρότατη πλειοψηφία (25 υπέρ έναντι 9 κατά) ότι η εισφορά αλληλεγγύης είναι αντισυνταγματική, καθώς προσκρούει σε μια πλειάδα διατάξεων του Συντάγματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποτελεί «δημοσιονομική βόμβα ανυπολόγιστης ισχύος», αφού σηματοδοτεί την άμεση κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και την αυτόματη αύξηση των συντάξεων. Οπως επίσης επιβάλλει την αναδρομική επιστροφή της εισφοράς αλληλεγγύης με τόκο υπερημερίας σε όσους έχουν προσφύγει στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο το απασχόλησε το νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε υπό το φως των μνημονίων, όπως είναι οι νόμοι: α) 3865/2010 για τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα του Δημοσίου, β) 3986/2011 για τα επείγοντα μέτρα εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 και γ) 4002/2011 με τον οποίο τροποποιήθηκε η συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου κ.λπ. Ομως, όπως έχει διατυπωθεί το σκεπτικό (περιεχόμενο) της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διαχρονικά περιλαμβάνει και το έως σήμερα ισχύον νομοθετικό πλαίσιο εφαρμογής της εισφοράς αλληλεγγύης επί υπουργίας του Γιώργου Κατρούγκαλου, ενώ παράλληλα προλαμβάνει και δεσμεύει ακόμη και την περίπτωση εκείνη που η κυβέρνηση θα επιχειρήσει είτε να διατηρήσει την επίμαχη εισφορά με άλλη ονομασία (μεταβάπτιση), είτε θα νομοθετήσει ανάλογα μέτρα.
Οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποφάνθηκαν ότι οι διατάξεις των νόμων είναι αντίθετες στις συνταγματικές αρχές: 1) της ισότητας ενώπιον του νόμου και της ισότητας στα δημόσια βάρη, 2) της αναλογικότητας, 3) της μέριμνας του κράτους για κοινωνική ασφάλιση και 4) της ασφάλειας δικαίου. H απόφαση της ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συνήλθε υπό την προεδρία του κ. Νικολάου Αγγελάρα δεν θα έχει αναδρομική ισχύ για όσους δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, αλλά οι συνέπειές της ισχύουν (κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης) από την ημέρα δημοσίευσής της, που ήταν η 8η Φεβρουαρίου 2017.
Συγκεκριμένα το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε ότι η έλλειψη ειδικής μελέτης που να δικαιολογεί «το αναγκαίο και πρόσφορο τόσο της επιβολής της εισφοράς στην κατηγορία των συνταξιούχων όσο και του ύψους της για τη βιωσιμότητα του συστήματος» «συνιστά παραβίαση της απορρέουσας από το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος σχετικής υποχρέωσης του νομοθέτη, για τη διασφάλιση της αναλογιστικής και οικονομικής βιωσιμότητας του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος αλλά και της συνταγματικής αρχής της ασφάλειας δικαίου».
Σε άλλο σημείο οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου σημειώνουν ότι η επίμαχη εισφορά «αντίκειται στην αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου και της ισότητας στα δημόσια βάρη». Και αυτό «διότι οι δημόσιοι λειτουργοί, υπάλληλοι και στρατιωτικοί, όταν συνταξιοδοτούνται, συνιστούν ιδιαίτερη κατηγορία που δεν μετέχει στους κινδύνους του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος υπό την ιδιότητα του ασφαλισμένου και ευθέως ωφελουμένου από την ύπαρξή του».
Πάντως, οι τυχεροί που θα τα εισπράξουν είναι μόνο όσοι είχαν την πρόνοια να προσφύγουν στα δικαστήρια, περιμένοντας την «πιλοτική» απόφαση, που ανάβει «πράσινο φως» σε συνταξιούχους τουλάχιστον 1.000 εκκρεμών δικών.
Για όσους δεν προσέφυγαν δικαστικά η αντισυνταγματικότητα θα ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του ΕΣ (δηλαδή από τώρα) και δεν θα έχει αναδρομική εφαρμογή.
Κι αυτό για εξαιρετικά σοβαρούς δημοσιονομικούς λόγους, καθώς τυχόν αναδρομικότητα θα τίναζε τα ασφαλιστικά ταμεία στον αέρα, γιατί θα σήμαινε επιστροφή τουλάχιστον 1-2 δισ. ευρώ, αφού η παρακράτηση «έτρεχε» από το 2010-11.
Να σημειωθεί ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης είναι η μοναδική μνημονιακή κράτηση που πέρασε και στις νέες συντάξεις του καινούργιου ασφαλιστικού, ενώ διατηρείται και κατά τη διαδικασία του επανυπολογισμού των παλαιών συντάξεων.
