Κύρια σύνταξη λόγω γήρατος
Ο κλάδος κύριας σύνταξης του ΙΚΑ αλλά και κάθε Ταμείου καλύπτει τους ασφαλιστικούς κινδύνους: γήρας, αναπηρία, θάνατος. Για κάθε κίνδυνο από αυτούς υπάρχουν ειδικές ασφαλιστικές προϋποθέσεις. Οι εξ αυτών ισχύουσες για αναπηρία και θάνατο, είναι αισθητά πιο ευνοϊκές από εκείνες που απαιτούνται για σύνταξη λόγω γήρατος.
Σε σύνταξη λόγω γήρατος και λόγω αναπηρίας μπορεί να προστρέξει ο άμεσα ασφαλισμένος. Ο έμμεσα ασφαλισμένος θεμελιώνει ίδιο δικαίωμα σε σύνταξη σε περίπτωση θανάτου του άμεσα ασφαλισμένου ή συνταξιούχου λόγω γήρατος ή αναπηρίας.
Δικαίωμα σε σύνταξη λόγω γήρατος θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση του οριζόμενου ορίου ηλικίας και την πραγμάτωση των ημερών εργασία (Η.Ε.) στην ασφάλιση, για το ΙΚΑ ή της Συντάξιμης Υπηρεσίας (Σ.Υ.) για τα ειδικά Ταμεία. Απονομή σύνταξης χωρίς όριο ηλικίας σε ελάχιστες περιπτώσεις απαντώνται (11.100 ΗΕ ή 37ετία, 35 ετία για ασφαλισμένους σε ειδικά Ταμεία και σε όσους εμπίπτουν στις ρυθμίσεις που αφορούν τους τυφλούς, τετραπληγικούς- παραπληγικούς, τους πάσχοντες από ειδική αναιμία και τους νεφροπαθείς).
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η σύνταξη του είδους αυτού διακρίνεται σε “πλήρη” και “μειωμένη” . Εννοιολογικός προσδιορισμός του κάθε όρου δεν έχει γίνει. Παρά ταύτα στην ασφαλιστική πρακτική δεν αναφύονται σοβαρά προβλήματα επ’ αυτού .
Μειωμένη είναι η σύνταξη που απονέμεται από το Φορέα μετά από τη συμπλήρωση ειδικών προϋποθέσεων που θέτει προς τούτο ο νόμος πρόωρα, κατά πέντε το πολύ έτη ηλικίας νωρίτερα από το πλήρες όριο, το ποσό της οποίας καταβάλλεται μειωμένο κατά 1/267 της πλήρους, για κάθε μήνα ηλικίας που λείπει από το κανονικό όριο ηλικίας που προβλέπεται.
Τουναντίον πλήρης είναι η σύνταξη που απονέμεται με βάση τις οργανικές διατάξεις κάθε φορέα μετά τη συμπλήρωση των νομίμων ασφαλιστικών προϋποθέσεων και του πλήρους ορίου ηλικίας όπου απαιτείται κατά περίπτωση, το ποσό της οποίας δεν υπόκειται σε μείωση κατά 1/267 όπως στη μειωμένη σύνταξη προβλέπεται.
Προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη
Η δυνατότητα λήψεως μειωμένης σύνταξης από το ΙΚΑ είναι θεσμοθετημένη από του έτους 1951 (α.ν.1846/51 άρθρ. 28 παρ. 5). Η σχετική διάταξη υπέστη έκτοτε διάφορες τροποποιήσεις, με τρόπο ώστε στο προκείμενο θέμα να ισχύουν τα παρακάτω:
Δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη, ο ασφαλισμένος του ΙΚΑ αποκτά με την:
α. Πραγματοποίηση 10.500 ΗΕ (35ετία) από τις οποίες, 7500 ΗΕ στα ΒΑΕ σε ηλικία από 53 ετών συμπληρωμένων, άνδρες – γυναίκες αντί των 55 ετών που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη. Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η πραγματοποίηση ΗΕ στην ασφάλιση τα τελευταία πέντε έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
β. Πραγματοποίηση 10.000 ΗΕ και τη συμπλήρωση ηλικίας 60 ετών οι άνδρες και 55 ετών οι γυναίκες, αντί των 62 και 57 ετών αντίστοιχα που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη. Επιπρόσθετα απαιτείται όπως από τις ως άνω 10.000 ΗΕ ανά 100 τουλάχιστον ΗΕ να έχουν πραγματοποιηθεί σε καθένα από τα πέντε ημερολογιακά έτη τα αμέσως προηγούμενα του έτους, κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση για σύνταξη.
γ. Πραγματοποίηση από 4500-9999 ΗΕ και τη συμπλήρωση ηλικίας 60 ετών οι άνδρες και 55 ετών οι γυναίκες, αντί των 65 και 60 ετών αντίστοιχα που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη. Και στην περίπτωση αυτή απαιτείται όπως από τις ως άνω ΗΕ ανά 100 τουλάχιστον ΗΕ να έχουν πραγματοποιηθεί σε καθένα από τα πέντε ημερολογιακά έτη, τα αμέσως προηγούμενα του έτους κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση για σύνταξη.
δ. Πραγματοποίηση 5.500 ΗΕ και συμπλήρωση του 50ού έτους της ηλικίας, οι μητέρες με ανήλικο παιδί ή ενήλικο αλλά ανίκανο για άσκηση οποιουδήποτε βιοποριστικού επαγγέλματος. Εν πάση περιπτώσει για τη θεμελίωση δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη ειδικώς στη παρούσα περίπτωση δεν απαιτείται η πραγματοποίηση ΗΕ στην ασφάλιση την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
Σε κάθε περίπτωση από τις ανωτέρω α-δ η πλήρη σύνταξη που προκύπτει για όσους ζητήσουν να συνταξιοδοτηθούν από 1.1.2003 και εφεξής, καταβάλλεται μειωμένη κατά 1/267 της πλήρους σύνταξης, για κάθε μήνα ηλικίας που λείπει από το όριο ηλικίας που απαιτείται αντίστοιχα για πλήρη σύνταξη.
