Αν πιστεύεις ότι  έχεις υποστεί βλάβη από την υπερβολική διάρκεια της δίκης που ανέκυψε για την προστασία των δικαιωμάτων  σου υπάρχει λύση. Συγκεκριμένα, ως πολίτης,  φορέας  δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεων,  μπορείς να ζητήσεις ενώπιον του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση , την δίκαιη ικανοποίηση  σου για την χρονικά καθυστερημένη απόφαση,  που αδικαιολόγητα διήρκεσε πέραν του ευλόγου χρόνου που χρειάζεται για την διάγνωση  των ζητημάτων για τα οποία ζήτησες προστασία.

Η διαδικασία είναι απλή. Φτάνει να κάνεις μία αίτηση ενώπιον του δικαστηρίου που εξέδωσε την οριστική απόφαση εντός  6 μηνών.  Να σημειωθεί ότι η αίτηση ασκείται στον εκάστοτε βαθμό δικαιοδοσίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορείς να ζητήσεις την δίκαιη ικανοποίηση για προηγούμενο βαθμό δικαιοδοσίας.

Η αρμοδιότητα προς εκδίκαση της αίτησης για δίκαιη ικανοποίηση,  αν η παραβίαση της εύλογης διάρκειας αφορά υποθέσεις,

–  ενώπιον του ΣτΕ ανατίθεται σε Σύμβουλο ή Πάρεδρο,

–  ενώπιον του  Ελεγκτικού Συνεδρίου ανατίθεται σε Σύμβουλο ή Πάρεδρο,

–  ενώπιον του εφετείου σε Πρόεδρο Εφετών του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση,

–  ενώπιον του Πρωτοδικείου σε Πρόεδρο Πρωτοδικών του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση,

– ενώπιον  του Ειρηνοδικείου στον Ειρηνοδίκη που διευθύνει το ειρηνοδικείο που εξέδωσε την απόφαση.

Τα κριτήρια που λαμβάνει υπόψιν το δικαστήριο για να αποφανθεί στο αν συντρέχει η υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της διοικητικής δίκης είναι τα ακόλουθα:

• Συμπεριφορά των διαδίκων στο σύνολό της γενικά κατά την εξέλιξη της δίκης από την διάρκεια της οποίας παραπονούνται για την υπέρμετρη διάρκεια της, ( αν π.χ. οι διάδικοι ζήτησαν την αναβολή της δίκης),
• Πόσο πολύπλοκα ήταν τα νομικά ζητήματα των διαδίκων, (που κατά βάση απαιτούν περισσότερο χρόνο για την επίλυση τους),
• την στάση των αρμόδιων κρατικών αρχών,
• το διακύβευμα της υπόθεσης για τον αιτούντα.

Νομική Βάση

Η αναγνώριση του δικαιώματος σε εύλογη διάρκεια της δίκης γίνεται ρητώς στο Αρ. 6 § Πηγή και στο Αρ.47 εδ. β’ του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Στην Ελλάδα, πηγή από την οποία απορρέει η νομική βάση της  δίκαιης ικανοποίησης είναι ο Νόμος 4055/2012  και συγκεκριμένα από τις διατάξεις των άρθρων  53 ως 58. Σύμφωνα με  τον Νόμο 4055 του 2012, ως νέο ένδικο βοήθημα,  ξεπροβάλλει  η αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση,  λόγω της υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της διοικητικής δίκης.  Η αίτηση ασκείται ανά βαθμό δικαιοδοσίας από κάθε διάδικο εκτός αν πρόκειται για Δημόσιο πρόσωπο  ή  Ν.Π.Δ.Δ.

Η αίτηση στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου, νομίμως εκπροσωπουμένου από τον Υπουργό Οικονομικών.

Αντικείμενο της αιτήσεως είναι η δίκαιη ικανοποίηση των διαδίκων με την επιδίκαση εύλογου χρηματικού ποσού για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν λόγω της προσβολής του δικαιώματος σε ταχεία απονομή της δικαιοσύνης.

Τα κριτήρια,  τα οποία λαμβάνει υπόψιν το δικαστήριο,  για την επιδίκαση της υπόθεσης,  είναι αντίστοιχα με αυτά που έχει διαμορφώσει η νομολογία του ΕΔΑΔ.

Το αρμόδιο δικαστήριο,  για να αποφανθεί περί διαπίστωσης της παραβίασης της αρχής της εύλογης διάρκειας της δίκης,   αλλά και για την αποζημίωση που πρόκειται να επέλθει προς όφελος του διαδίκου,  ακολουθεί τρία στάδια:

Α) Στο αρχικό στάδιο,  το  δικαστήριο αποφασίζει  το αν συντρέχει η παραβίαση του δικαιώματος του πολίτη,  σε ταχεία απονομή της δικαιοσύνης.

Β) Στο δεύτερο στάδιο,  αποφασίζει αν θα πρέπει να καταβληθεί χρηματικό ποσό,  για την δίκαιη ικανοποίηση του αιτούντος,  ή αν η μόνη διαπίστωση της παραβιάσεως του ως άνω δικαιώματος μπορεί να θεωρηθεί,  επαρκής ικανοποίηση.  Αν το δικαστήριο κρίνει καταφατικά την απονομή χρηματικού ποσού,  προβαίνει στο τρίτο και τελευταίο στάδιο.

Γ) Στο τρίτο στάδιο,  το δικαστήριο προβαίνει στον καθορισμό του ύψους του εν λόγω ποσού,  λαμβάνοντας  υπόψη 2 παράγοντες,  από τη μία πλευρά την περίοδο που το δικαστήριο έκανε υπέρβαση του εύλογου χρονικού διαστήματος,  και από την άλλη πλευρά, την ενδεχόμενη ικανοποίηση του αιτούντος , και από άλλα μέτρα, προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία, όπως  η  επιβολή σε βάρος του δημοσίου,  των δικαστικών εξόδων του αιτούντος.

Τέλος, σε ότι  αφορά την εκτέλεση της απόφασης,  το χρηματικό ποσό της δίκαιης ικανοποίησης αποδίδεται,  σε συμφωνία με τις οικείες διατάξεις,  περί εντάλματος πληρωμής,  εντός  6  μηνών,  από την επίδοση της απόφασης στον Υπουργό Οικονομικών.  Αν παρέλθει άσκοπα η πιο πάνω προθεσμία, η είσπραξη του ποσού,  μπορεί να επιτευχθεί και με αναγκαστική εκτέλεση κατά του Δημοσίου (κατάσχεση της ιδιωτικής του περιουσίας).