Πολύ αυστηροί έχουν γίνει τον τελευταίο καιρό οι δικαστές στις αποζημιώσεις που επιβάλλουν για ιατρικά λάθη. Βέβαια, τα δικαστήρια σε περιπτώσεις ιατρικών λαθών καλούνται να κοστολογήσουν κάτι που δεν κοστολογείται, την ανεκτίμητη ανθρώπινη ζωή που επλήγη ή χάθηκε εξαιτίας ιατρικού λάθους. Σε σχέση με την εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν το μεγάλο χρονικό διάστημα που απαιτείται προκειμένου να τελεσιδικήσουν και το μεγάλο ύψος των αποζημιώσεων που επιβάλλονται!
Ενδεικτικά, θα παραθέσουμε περιπτώσεις που έχουν τελεσιδικήσει για να πάρουμε μια ιδέα της κατάστασης, ως έχει, στην Ελλάδα. Η πρώτη απόφαση έρχεται από το Διοικητικό Εφετείο και θύματα είναι δύο νεογέννητα δίδυμα βρέφη. Πιο συγκεκριμένα, η μητέρα τους έλαβε αποζημίωση ύψους 400.000 ευρώ διότι τα βρέφη εξαιτίας ιατρικού λάθους εμφανίζουν εγκεφαλική παράλυση, παραπληγία και ψυχοκινητική καθυστέρηση. Η μητέρα είναι άνεργη και ανύπαντρη και ο χρόνος που χρειάστηκε για να εκδοθεί η δευτεροβάθμια απόφαση είναι 15 χρόνια, με το Συμβούλιο της Επικρατείας ακόμη να εκκρεμεί. Μία δεύτερη απόφαση έρχεται από το Πρωτοδικείο και αφορά 23χρονο, στους γονείς του οποίου επιδικάστηκε αποζημίωση ύψους 660.000 ευρώ. Ο φοιτητής που υπέφερε από παχυσαρκία προέβη σε επέμβαση γαστρεκτομής, κατά τη διάρκεια της οποίας, εξαιτίας ιατρικού λάθους, τού προκλήθηκε μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη. Σε αυτήν την περίπτωση, χρειάστηκαν επτά χρόνια για να εκδοθεί η πρωτόδικη απόφαση. Η τρίτη απόφαση έρχεται από το Συμβούλιο Επικρατείας. Το θύμα, μια 27χρονη, εισήλθε στο νοσοκομείο για να υποβληθεί σε μια επέμβαση ρουτίνας, αυτήν της αφαίρεσης αμυγδαλών. Εξαιτίας λάθους του αναισθησιολόγου και αλλεπάλληλων ιατρικών λαθών που ακολούθησαν, βάσει της δικαστικής απόφασης, η κοπέλα έπεσε σε κώμα και κατέληξε. Επιδικάστηκαν 400.000 ευρώ στους γονείς της και η απόφαση εκδόθηκε μετά από 14 χρόνια! Τέλος, έχουμε μια υπέρογκη αποζημίωση που επιδικάστηκε από το Συμβούλιο Επικρατείας. Το θύμα είναι μια 28χρονη μητέρα η οποία πέθανε από σηψαιμία λίγο μετά τη γέννηση του τρίτου της παιδιού. Η ιστορική αποζημίωση αγγίζει το 1,3 εκ. ευρώ και επιδικάστηκε σε σύζυγο, ανήλικα παιδιά, γονείς και πεθερικά. Η ιδιαιτερότητα αυτής της υπόθεσης έγκειται στο ότι ενώ οι αποζημιώσεις αφορούν συνήθως συγγενείς α’ βαθμού, εδώ, το Δικαστήριο έκρινε πως το δικαίωμα έπρεπε να επεκταθεί και στα πεθερικά της.
Ανεκτίμητη η ανθρώπινη ζωή και για αυτόν το λόγο ας εξετάσουμε τον όρο ιατρική ευθύνη και τί αυτός περιλαμβάνει. Η ιατρική ευθύνη χωρίζεται σε δύο στάδια: ποινική ευθύνη και αστική ευθύνη. Η ιατρική ευθύνη αφορά σε μια απόκλιση από τη φυσική πορεία των πραγμάτων, στο λεγόμενο ιατρικό σφάλμα. Πώς ορίζεται ωστόσο αυτό? Πρόκειται λοιπόν για ένα αντικειμενικό σφάλμα από πλευράς γιατρού που οδηγεί σε ένα ανεπιθύμητο αποτέλεσμα. Ας το πούμε ακόμη πιο απλά: το πιο κλασικό ιατρικό σφάλμα γίνεται είτε κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης, είτε λόγω λανθασμένης διάγνωσης, είτε λόγω μετεγχειρητικού λάθους από πλευράς ιατρού. Παράλληλα, από πλευράς ιατρού, προκειμένου να αποφευχθούν μετέπειτα μοιραία, ως προς την υγεία του ασθενούς, λάθη θα πρέπει να εκλαμβάνεται το ιστορικό του τελευταίου. Η ευθύνη του ιατρού, θα πρέπει να σημειωθεί, πως έχει μια κλιμάκωση αναλόγως με το κατά πόσο η επέμβαση είναι ή δεν είναι επείγουσα.
Κατά πόσο ωστόσο αξίζει να προσφύγει κανείς στη δικαιοσύνη σήμερα λόγω ιατρικού λάθους? Επιδικάζονται αποζημιώσεις ανάλογες της ταλαιπωρίας που υφίσταται κανείς λόγω ενός ιατρικού λάθους? Τα ως άνωθεν παραδείγματα επιβεβαιώνουν πως πλέον επιδικάζονται υψηλές αποζημιώσεις. Μια συνετή συμβουλή, ωστόσο, για κάποιον που προσφεύγει στη δικαιοσύνη για να καταγγείλει ιατρικό λάθος είναι να εξαντλήσει τον έλεγχο ότι ο ιατρικός φάκελος ‘στέκει’. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η διαδικασία εκδίκασης μιας υπόθεσης ιατρικού λάθους είναι μια φοβερά ψυχοφθόρα και χρονοβόρα διαδικασία. Προφανώς και αν κάποιος παγιώσει μέσω ιατροδικαστού η πραγματογνώμονα ότι όντως υφίσταται ιατρικό λάθος τότε ναι, αξίζει η προσφυγή στη δικαιοσύνη. Συνήθως υπάρχουν ασφαλιστικές εταιρείες σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα αλλά ολοένα και περισσότεροι ιατροί ασφαλίζονται και οι ίδιοι, οπότε σε κάθε περίπτωση, αν αποδειχθεί το ιατρικό λάθος, ο παθών ή οι οικογένεια του αποζημιώνονται.